Nie żyj by jeść, Jedz by żyć !
Ile należy jeść ? im mniej, tym lepiej. Od umiarkowanego jedzenia jeszcze nikt nie umarł, ludzie chorują i umierają z przejedzenia. To zdanie prof. dr hab. M. Tombaka. Jemy 5 do 10 razy więcej, niż potrzebuje tego nasz organizm. Istnieje co najmniej kilka przyczyn, które niszczą zdrowie człowieka, ale niezaprzeczalnie nieprawidłowe odżywianie jest jedną z głównych.
Co zmienić w naszych posiłkach, by żyć długo i zdrowo ? Na przestrzeni lat powstawało wiele diet i zasad, które w założeniu ich twórców miałyby pozwolić uniknąć pułapek wynikających z nieprawidłowego odżywiania.
Dieta rozdzielna została opracowana przez dr Haya jeszcze w latach trzydziestych ubiegłego wieku. Nie wymaga rezygnacji z ulubionych produktów. Wskazuje jedynie, jak je łączyć. Dzięki swojej różnorodności dostarcza organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych.
W diecie rozdzielnej wyróżniamy trzy grupy pokarmów: białkowe, węglowodanowe, neutralne.
Podstawowe założenie tej diety to spożywać osobno produkty białkowe, osobno węglowodanowe, produkty neutralne można jeść zarówno z białkami jak i węglowodanami
Wymienione substancje znajdują się w poszczególnych pokarmach w różnych proporcjach. Przy czym niektóre z nich można ze sobą łączyć w ramach jednego posiłku, inne nie, gdyż takie zestawienia niekorzystnie wpływają na proces trawienia. Każdy pokarm ma w swoim składzie dominującą substancję odżywczą. A ta dominująca substancja programuje cały proces. Jeżeli w tym samym czasie spożywamy pokarmy z różnymi dominującymi substancjami, zakłócamy harmonijną pracę trzustki i wątroby, zaburzając trawienie i metabolizm pokarmów. Dochodzi do procesów fermentacyjnych i gnilnych, pojawiają się toksyny. Trwała walka organizmu z ciężkostrawnymi mieszankami pokarmów oraz toksycznymi produktami ich rozpadu powoduje spadek odporności organizmu oraz obniżenie energii życiowej. Żołądki ludzi, którzy łączą różne produkty w jednym posiłku, zamieniają się w śmietniska.
Trzy grupy pokarmów w których dominują:
► białka
- mięsa gotowane i pieczone, takie jak: rolada, gulasz, kotlety mielone, schab pieczony
- wędliny, np.: metka, wątrobianka, kabanosy, szynka gotowana i kiełbasa drobiowa
- gotowane ryby i owoce morza, np.: dorsz, łosoś, okoń, halibut, makrela, tuńczyk, pstrąg i flądra, małże, krewetki, raki, homary
- wyroby sojowe, np.: sos sojowy, tofu, pasztet sojowy
- jajka
- mleko i żółte sery, a szczególnie parmezan, edamski, ementaler czy tylżycki
- napoje, takie jak: herbaty owocowe, wytrawne wino, soki owocowe
- owoce jagodowe oprócz czarnych jagód (czyli truskawki, maliny i jeżyny)
- kwaśne jabłka, gruszki
- owoce pestkowe, np.: morele, brzoskwinie, wiśnie
- winogrona
- owoce cytrusowe, np.: pomarańcze i grejpfruty
- owoce egzotyczne (oprócz bananów, świeżych fig i daktyli);
► węglowodany
- zboża, np.: pszenica, żyto, ryż
- pieczywo, makaron i kasze
- ziemniaki
- kruche i słodkie jabłka
- miód
- mąka ziemniaczana;
► żywność neutralna
- tłuszcze, np.: oleje, miękka margaryna, masło
- jogurt, kwaśna śmietana, twarożek, maślanka, kwaśne mleko i kefir
- surowe lub wędzone wędliny
- surowe mięso, np. tatar
- surowe, marynowane lub wędzone ryby
- warzywa, takie jak: brokuły, kalafior, buraki, brukselka, kiszona kapusta, seler, szpinak, pomidor, marchewka, cebula, cykoria, świeża kukurydza, szparagi
- grzyby
- kiełki i zarodki
- zioła i przyprawy
- orzechy i nasiona
- bulion warzywny
- herbaty ziołowe
- żółtko.
► białka
- mięsa gotowane i pieczone, takie jak: rolada, gulasz, kotlety mielone, schab pieczony
- wędliny, np.: metka, wątrobianka, kabanosy, szynka gotowana i kiełbasa drobiowa
- gotowane ryby i owoce morza, np.: dorsz, łosoś, okoń, halibut, makrela, tuńczyk, pstrąg i flądra, małże, krewetki, raki, homary
- wyroby sojowe, np.: sos sojowy, tofu, pasztet sojowy
- jajka
- mleko i żółte sery, a szczególnie parmezan, edamski, ementaler czy tylżycki
- napoje, takie jak: herbaty owocowe, wytrawne wino, soki owocowe
- owoce jagodowe oprócz czarnych jagód (czyli truskawki, maliny i jeżyny)
- kwaśne jabłka, gruszki
- owoce pestkowe, np.: morele, brzoskwinie, wiśnie
- winogrona
- owoce cytrusowe, np.: pomarańcze i grejpfruty
- owoce egzotyczne (oprócz bananów, świeżych fig i daktyli);
► węglowodany
- zboża, np.: pszenica, żyto, ryż
- pieczywo, makaron i kasze
- ziemniaki
- kruche i słodkie jabłka
- miód
- mąka ziemniaczana;
► żywność neutralna
- tłuszcze, np.: oleje, miękka margaryna, masło
- jogurt, kwaśna śmietana, twarożek, maślanka, kwaśne mleko i kefir
- surowe lub wędzone wędliny
- surowe mięso, np. tatar
- surowe, marynowane lub wędzone ryby
- warzywa, takie jak: brokuły, kalafior, buraki, brukselka, kiszona kapusta, seler, szpinak, pomidor, marchewka, cebula, cykoria, świeża kukurydza, szparagi
- grzyby
- kiełki i zarodki
- zioła i przyprawy
- orzechy i nasiona
- bulion warzywny
- herbaty ziołowe
- żółtko.
Dietę rozdzielną można stosować przez całe życie. Jest polecana zwłaszcza osobom z nadwagą, chorobami serca i układu krążenia, nadciśnieniem oraz nadkwasotą żołądka. Pomaga również łagodzić migreny, dolegliwości okresu przekwitania, a także napięcie nerwowe.
Dr H. Hay stworzył system odżywiania, dzięki któremu można pozbyć się wielu dolegliwości i przy okazji odzyskać prawidłową wagę.
Oto kilka przydatnych zasad niezależnie od stosowanej diety:
- Zachowanie równowagi kwasowo- zasadowej Do pokarmów zakwaszających można zaliczyć: ryby, mięso, ser, potrawy mączne, chleb, orzechy, nasiona, rośliny strączkowe, pestki itp. Natomiast wśród pokarmów o odczynie zasadowym można znaleźć między innymi: owoce, jagody, ziemniaki, marchew, rośliny bulwiaste, mleko i pewne jego produkty, jarzyny i warzywa o dużej zawartości wody. Chleb z szynką to niedobra kombinacja, ale jeżeli do kanapki dodamy warzyw to stanie się ona mniej ciężkostrawna.
- Zbyt szybkie spożywanie pokarmów.
- Lepiej zjadać kilka małych posiłków, niż jeden większy.
- Należy dokładnie przeżuwać każdy kęs.
- Dużo pij co najmniej 1,5–2 litry płynów dziennie. Najlepiej, żeby to była niegazowana woda mineralna.
- Zaleca się nie spożywać żadnych przekąsek między posiłkami.
- Najlepszymi porami dla narządów trawiennych jelita grubego, żołądka i śledziony są wczesny poranek i przedpołudnie.
- Warto jest zaczynać każdy posiłek od owoców, pokarmów roślinnych, surówek lub ewentualnie połowy szklanki świeżo wyciśniętego soku.
- Nie należy jeść pokarmu zbyt zimnego i zbyt gorącego.
- Należy pić 10-l5 minut przed posiłkiem lub po upłynięciu dłuższego czasu po posiłku.
- Owoce powinno się jeść na pusty żołądek.
Opracowanie: D. Arabski